Malta i Gozo to archipelag wysp położony w sercu Morza Śródziemnego, oferujący niezwykłe połączenie historii, kultury i zapierających dech w piersiach krajobrazów. Choć Malta ma zaledwie 316 km² powierzchni, a Gozo jest jeszcze mniejsze, to bogactwo atrakcji sprawia, że nawet krótki, trzydniowy pobyt może dostarczyć niezapomnianych wrażeń. Archipelag maltański zachwyca złotymi plażami, krystalicznie czystą wodą, imponującymi klifami oraz urokliwymi miasteczkami o bogatej historii sięgającej tysięcy lat wstecz. Jeśli planujesz krótką wycieczkę na Maltę i Gozo, oto propozycja, jak najlepiej wykorzystać trzy dni na tych fascynujących wyspach.
Dzień 1: Valletta i okolice – serce Malty
Pierwszego dnia warto skupić się na stolicy Malty – Valletcie, która została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. To niewielkie miasto założone w XVI wieku przez Zakon Kawalerów Maltańskich zachwyca barokową architekturą i malowniczym położeniem na półwyspie między dwiema zatokami.
Zwiedzanie Valletty najlepiej rozpocząć od City Gate – głównej bramy wjazdowej do miasta. Tuż za nią znajduje się nowoczesny budynek parlamentu zaprojektowany przez Renzo Piano. Spacerując główną ulicą – Republic Street – dotrzesz do najważniejszych zabytków miasta. Katedra św. Jana to absolutny must-see w Valletcie. Skromna z zewnątrz, wewnątrz zachwyca bogactwem barokowych dekoracji i dziełami Caravaggia, w tym słynnym „Ścięciem św. Jana”.
Ciekawostka: Valletta jest jednym z najmniejszych stołecznych miast w Europie – jej powierzchnia to zaledwie 0,8 km², a stałych mieszkańców jest mniej niż 6000.
Po zwiedzeniu katedry warto udać się do Pałacu Wielkiego Mistrza, który obecnie pełni funkcję siedziby prezydenta Malty. Część pomieszczeń udostępniona jest do zwiedzania, w tym imponująca zbrojownia z kolekcją historycznej broni i zbroi. Następnie skieruj się do Upper Barrakka Gardens – malowniczych ogrodów z tarasem widokowym, z którego rozciąga się spektakularny widok na Grand Harbour. Codziennie o godzinie 12:00 i 16:00 można tu oglądać ceremonię wystrzału z zabytkowych armat – widowisko, które przyciąga zarówno turystów, jak i mieszkańców.
Po południu warto przepłynąć promem do Trzech Miast (Vittoriosa, Senglea i Cospicua), które znajdują się po drugiej stronie zatoki. Te historyczne miejscowości oferują autentyczną maltańską atmosferę, mniej turystyczną niż Valletta. Szczególnie urokliwa jest Vittoriosa (Birgu) z jej wąskimi, krętymi uliczkami i majestatycznym Fortem św. Anioła, który strzegł wyspy przez stulecia.
Dzień 2: Mdina, Rabat i zachodnia część wyspy
Drugi dzień warto poświęcić na zwiedzanie zachodniej części Malty, zaczynając od Mdiny – dawnej stolicy wyspy. To średniowieczne miasto, otoczone potężnymi murami, jest nazywane „Cichym Miastem” ze względu na panującą tu spokojną atmosferę. Wąskie, kręte uliczki, eleganckie pałace i brak ruchu samochodowego sprawiają, że spacer po Mdinie to jak podróż w czasie do epoki rycerzy i szlachty.
Główne atrakcje Mdiny to Katedra św. Pawła z imponującą kopułą oraz Palazzo Falson – średniowieczny pałac przekształcony w muzeum z bogatą kolekcją antyków i dzieł sztuki. Z murów obronnych rozciągają się spektakularne widoki na niemal całą wyspę – to doskonałe miejsce na pamiątkowe zdjęcia. Mdina jest niewielka, więc zwiedzanie zajmie około 2-3 godzin.
Tuż obok Mdiny znajduje się Rabat, gdzie warto zobaczyć Katakumby św. Pawła – rozległy kompleks podziemnych korytarzy i grobowców z czasów rzymskich i wczesnochrześcijańskich. Labirynt podziemnych przejść i komór grobowych daje fascynujący wgląd w starożytne praktyki pogrzebowe. Według tradycji, to właśnie w Rabacie mieszkał św. Paweł po tym, jak w 60 roku n.e. rozbił się u wybrzeży Malty.
Ciekawostka: Mdina i jej charakterystyczne uliczki posłużyły jako plan filmowy dla King’s Landing w pierwszym sezonie „Gry o Tron”.
Po południu warto udać się na zachodnie wybrzeże Malty, aby zobaczyć Klify Dingli – najwyższy punkt wyspy, wznoszący się na 250 metrów nad poziomem morza. Stojąc na krawędzi tych majestatycznych klifów, poczujesz potęgę natury i niezwykłą energię tego miejsca. Niedaleko znajdują się również Ogrody Buskett – jedyny naturalny las na Malcie, idealny na krótki, orzeźwiający spacer wśród drzew i śpiewu ptaków.
Jeśli zostanie ci trochę czasu, możesz odwiedzić Blue Grotto – kompleks morskich jaskiń na południowym wybrzeżu, do których organizowane są rejsy łodziami. Najlepiej zaplanować wizytę rano, gdy światło słoneczne przenikając przez wodę, nadaje jej intensywnie niebieski kolor, tworząc magiczny, niemal nierealny krajobraz.
Dzień 3: Wyspa Gozo – spokojniejsza siostra Malty
Trzeci dzień warto w całości poświęcić na eksplorację Gozo – drugiej co do wielkości wyspy archipelagu maltańskiego. Gozo jest znacznie spokojniejsze i bardziej zielone niż Malta, oferując malownicze wiejskie krajobrazy i relaksującą atmosferę z dala od zgiełku większych miast.
Aby dostać się na Gozo, należy udać się do portu Ċirkewwa na północy Malty, skąd regularnie kursują promy (przeprawa trwa około 25 minut). Na Gozo najlepiej poruszać się wynajętym samochodem lub zorganizowaną wycieczką, choć istnieje też komunikacja autobusowa, która dociera do głównych atrakcji.
Głównym miastem Gozo jest Victoria (znana również jako Rabat), w której centrum znajduje się imponująca Cytadela – ufortyfikowane średniowieczne miasto na wzgórzu. Z murów Cytadeli rozpościera się panoramiczny widok na niemal całą wyspę – mozaikę pól uprawnych, wiosek i odległego morza. Wewnątrz kompleksu znajduje się katedra oraz kilka interesujących muzeów, które przybliżają bogatą historię i kulturę wyspy.
Ciekawostka: Do 2017 roku jedną z największych atrakcji Gozo było Azure Window (Lazurowe Okno) – naturalna formacja skalna w kształcie łuku. Niestety, zawaliła się podczas sztormu, ale okolica nadal przyciąga turystów pięknymi krajobrazami i możliwością nurkowania wśród podwodnych formacji skalnych.
Niedaleko Victoria znajduje się Ggantija – prehistoryczny kompleks świątynny, starszy nawet od egipskich piramid (datowany na 3600-3200 p.n.e.). To najstarsze wolno stojące budowle na świecie i obowiązkowy punkt programu dla miłośników historii. Stojąc pośród tych megalitycznych konstrukcji, trudno nie zastanawiać się nad zaawansowaniem cywilizacji, która je wzniosła tysiące lat temu.
Na północnym wybrzeżu Gozo warto odwiedzić Zatokę Ramla z charakterystyczną czerwonawą plażą – to idealne miejsce na relaksującą przerwę i kąpiel w krystalicznie czystych wodach. Z kolei na zachodnim wybrzeżu znajduje się Dwejra Bay – malownicza zatoka z fascynującymi formacjami skalnymi i tzw. Inland Sea (Wewnętrzne Morze) – słonowodnym jeziorem połączonym z morzem przez naturalny tunel w skale, przez który przepływają małe łodzie rybackie.
Praktyczne wskazówki dla odwiedzających Maltę i Gozo
Planując trzydniowy pobyt na Malcie i Gozo, warto pamiętać o kilku praktycznych kwestiach. Przede wszystkim, transport publiczny na Malcie jest dobrze rozwinięty – sieć autobusów dociera do większości atrakcji turystycznych. Warto rozważyć zakup karty Tallinja Explore, która oferuje nieograniczone przejazdy przez 7 dni i pozwala zaoszczędzić zarówno czas, jak i pieniądze.
Jeśli preferujesz większą swobodę, wypożyczenie samochodu jest dobrym rozwiązaniem, szczególnie jeśli planujesz odwiedzić Gozo. Pamiętaj jednak, że na Malcie obowiązuje ruch lewostronny, a wiele ulic w historycznych miastach jest wąskich i trudnych do nawigacji dla niedoświadczonych kierowców.
Najlepszym okresem na odwiedzenie Malty i Gozo jest wiosna (kwiecień-czerwiec) lub jesień (wrzesień-październik), gdy temperatura jest przyjemna (20-25°C), a tłumy turystów mniejsze niż w szczycie sezonu. Latem (lipiec-sierpień) na wyspach panują upały, które mogą przekraczać 35°C, co znacząco utrudnia zwiedzanie, szczególnie w środku dnia.
Nie zapomnij o kremie z filtrem UV, nakryciu głowy i butelce wody – maltańskie słońce potrafi być bezlitosne, nawet poza sezonem letnim. Warto również zabrać wygodne buty do chodzenia, ponieważ wiele ulic w historycznych miastach jest brukowanych.
Malta i Gozo, mimo niewielkich rozmiarów, oferują niezwykłe bogactwo atrakcji – od prehistorycznych świątyń, przez średniowieczne miasta, po spektakularne krajobrazy. Trzy dni to minimum, aby poznać najważniejsze miejsca, ale jeśli masz możliwość, warto rozważyć dłuższy pobyt, aby w pełni docenić urok tych fascynujących wysp i odkryć ich mniej znane zakątki, z dala od głównych szlaków turystycznych.